Met een duidelijke positie met betrekking tot conventionele risicoanalyses, met name voor de financiële sector, analyseert Taleb, nu Distinguished Professor of Risk Engineering aan de Universiteit van New York, de macht van bijzonder onwaarschijnlijke gebeurtenissen en de gevolgen daarvan. En nu? Zijn de kernthema's van Taleb elf jaar na zijn boek over "Zwarte Zwanen" nog steeds actueel? Worden we nog steeds verrast door onwaarschijnlijke, onmogelijke of onverwachte gebeurtenissen?
Al eeuwenlang waren de mensen in Europa het ten minste over één ding eens: zwanen zijn wit. Tot in het jaar 1697 iets geheel onverwachts en onwaarschijnlijkst gebeurde, toen in Australië zwarte zwanen werden ontdekt. Eén enkele waarneming heeft stevig gewortelde, door ontelbare waarnemingen bevestigde kennis ongeldig gemaakt. Natuurlijk kan erover worden gediscussieerd of zo'n zwarte vogel überhaupt een zwaan kan zijn maar het gaat hier niet om de biologie van het gevogelte. Het opduiken van een zwarte zwaan dient vandaag meer als metafoor om extreem onwaarschijnlijke gebeurtenissen te omschrijven. En deze komen vaker voor dan we voor mogelijk houden!
Een zeer kernachtig voorbeeld van een Zwarte Zwaan wordt door Taleb in zijn boek met een andere vogel geïllustreerd, de kalkoen. Daarbij is het essentieel om te bedenken dat wij leren van wat wij in het verleden hebben ervaren en meegemaakt en daaruit onze conclusies voor de toekomst trekken. Dat geldt ook voor de kalkoen: dag in, dag uit wordt hij door vriendelijke mensen gevoerd en verzorgd. Iedere dag wordt hij versterkt in de overtuiging dat deze mensen alleen goed voor hem zijn en dat verwacht hij dus ook voor de daaropvolgende dag. Tot de dag kort voor Thanksgiving, waarop in Noord-Amerika traditioneel kalkoen wordt geserveerd. De plotselinge verschijning van de slager is voor de kalkoen een Zwarte-Zwaan-ervaring. Het is een volledige verrassing, absoluut onvoorspelbaar en heeft extreme gevolgen. Vanuit het oogpunt van de slager uiteraard niet, want voor hem is het een volkomen normale, verwachte gebeurtenis. Dus rijst de vraag of datgene wat wij waargenomen hebben voldoende is en ons in de gelegenheid stelt om conclusies te trekken over de verdere eigenschappen van de situatie.
Wat ook verontrustend is aan dit scenario is het feit dat de kalkoen zich bij iedere vriendelijke voederbeurt steeds zekerder ging voelen dat zijn ervaringen uit het verleden in principe zijn gevoel van veiligheid steeds verder versterkten hoewel de dag van de slacht steeds dichterbij kwam. Algemeen gezegd: het gevoel van veiligheid neemt toe maar eigenlijk neemt op de achtergrond het risico toe van een fundamentele verandering, een Zwarte Zwaan. Taleb vat het provocerend samen: "Wij houden naïeve waarnemingen uit het verleden ten onrechte voor iets wat definitief of representatief voor de toekomst is."
Wij hebben over het onderwerp "Zwarte Zwaan" dat al bij de AIRMIC 2018 in Londen het overkoepelende thema was, uitvoerig gesproken met Dr. Alexander Mahnke, de voorzitter van de GVNW, en met Prof. Dr. Fred Wagner van het Instituut voor Actuariële Wetenschappen aan
de Universiteit van Leipzig, over zijn studie "Risikomanagement im Industrieunternehmen". Zie hiervoor de aparte artikelen, evenals dat over Scenario Testing, zeer plastisch beschreven door Sue Taylor, schade-expert bij Miller Insurance Services LLP. Bij alle drie de onderwerpen wordt duidelijk dat er nog ruimte voor verbetering is en dat het, als het gaat om resultaten binnen het bedrijf, de moeite waard is om risicomanagement een grotere rol te laten spelen en met Scenario Testing de bewustwording te stimuleren en de slagvaardigheid te versterken. Wij wensen u prikkelend leesplezier.
Wie weet waar de “Black Swan” zal landen? Als deze vraag beantwoord zou kunnen worden en de mogelijkheid of waarschijnlijkheid van een landing zou kunnen worden uitgesloten, zou er veel veranderen. Ook met betrekking tot de eisen van verzekeringspolissen, want het extreme (sterk afwijkende) risico zou grotendeels wegvallen.
